नेपालमा कोराेना : ५० वर्षमाथिकाे मृत्यु अधिक, १० देखि १४ वर्षकाे शून्य

A+ A A-

नेपालमा कोरोना भाइरस (कोभिड–) का कारण अहिलेसम्म ३ सय ४५ जनाको मृत्यु भएको छ । शनिबार १४ र आइतबार ९ जना थपिएसँगै मृतकको संख्या ३ सय ४५ पुगेको हो ।

मृत्यु हुनेमा सबैभन्दा बढी ५० वर्षमाथिका छन् । १० देखि १४ वर्ष उमेर समूहमा मृत्युदर शून्य छ । प्रतिशतमा कोरोनाबाट मृत्यु हुने ०.६४ प्रतिशत छ ।

उमेर समूह        संख्या
००–०४ ४
०५–०९               २
१०–१४ ०
१५–१९               ४
२०–२४                ६
२५–२९               ९
३०–३४               १०
३५–३९               २४
४०–४४               २२
४५–४९               ३४
५०–५४               २७
५५– ५९        ३५
६०–६४                ३८
६५–६९               ४०
७०–७४         ३५
७५ माथि    ५५
जम्मा मृत्यु–         ३४५

मृत्यु हुनेमा पुरुष नै बढी

कोरोनाका कारण मृत्यु हुनेमा सबैभन्दा धेरै पुरुष नै छन् । इपिडिमियोलोजी तथा सरुवा रोग नियन्त्रण महाशाखाका अनुसार ९५ जना महिला र २ सय ५० जना पुरुषको मृत्यु भएको छ । ‘पुरुष संक्रमितको संख्या नै धेरै छ । पहिले १० प्रतिशत महिला र ९० प्रतिशत पुरुष संक्रपमित थिए,’ महाशाखाका निर्देशक डा. वासुदेव पाण्डेले भने, ‘अहिले ३० प्रतिशत महिला र ७० प्रतिशत पुरुष संक्रमित छन् । त्यसैको अनुपातमा मृत्यु पनि भएको छ ।’

२ सय २८ जनामा अन्य रोग

कोभिडकै कारण मात्र मृत्यु भएकाको संख्या पनि कम छ । मृत्यु भएकामा कोरोना पोजिटिभ देखिए पनि अन्य रोग पनि थियो । महाशाखाका अनुसार मृत्यु भएका ३ सय ४५ जनामध्ये २ सय २८ जनामा अन्य रोग पनि देखिएको छ । मृत्यु हुनेहरूमा धेरै ज्येष्ठ नागरिक, दीर्घरोगी, किड्नी, मुटु, फोक्सोलगायतमा समस्या भएकाहरू छन् । ‘मृत्यु भएका मध्ये २ सय २८ जनामा अन्य रोग पनि छ । अरुमा भने कोरोना मात्र देखिएको छ,’ निर्देशक पाण्डेले भने ।

शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुका रिसर्च युनिका प्रमुख डा. शेरबहादुर पुनले मृत्यु भएकामा कमजोर र अन्य रोगका बिरामी धेरै रहेको बताए । ‘मृत्यु हुनेमा धेरैमा अन्य रोग पनि देखिन्छ । तर डब्लूएचओ र अन्तर्राष्ट्रिय मान्यतालाई आधार मान्नुपर्ने हुन्छ । यो महामारीमा अन्य रोग के के थिए, त्यो हेर्न सकिँदैन,’ उनले भने, ‘अपराधका केसमा के कारणले मर्‍यो भनेर हेरिन्छ । तर महामारीमा त्यो हेर्न सम्भव छैन । यो अनुसन्धानको विषय भने हो ।’

फ्लूको सिजनमा के गर्ने ?

चिसो मौसम फ्लूको सिजन भएकाले झन् समस्या हुने उनले बताए । ‘अब फ्लूको सिजन आउँदै छ । यदि कोही व्यक्ति फ्लूको कारणले मर्‍यो र उसमा कोरोना पोजिटिभ पनि देखियो भने के कारणले मर्‍यो भनेर बाझिन सक्छ,’ उनले भने, ‘एकभन्दा बढी संक्रमण देखियो भने प्रश्न उठ्छ ।’

महिलामा भन्दा पुरुष संक्रमित र मृत्यु धेरै हुनुमा के कारण हो, त्यो अनुसन्धान भइरहेको उनले बताए । ‘महिला र पुरुषको शरीरमा केमिकलको फरक त होइन ? यो अनुसन्धान हुनुपर्छ,’ उनले भने, ‘नेपालको हकमा भने पुरुष धेरै चलखेल गर्ने भएकाले पनि केस बढेको हो । पुरुष कामका लागि बाहिर गएका हुन्छन् ।’

नेपालमा मृत्युदर कम

अन्य देशको तुलनामा नेपालमा मृत्युदर कम छ । सार्क सदस्य राष्ट्रकै तुलनामा पनि नेपालमा कम छ । अफगानिस्थानमा ३.७ प्रतिशत, बंगलादेशमा १.४ प्रतिशत, भारतमा १.७ प्रतिशत, पाकिस्तानमा २.१ प्रतिशत, श्रीलंकामा ०.४ प्रतिशत र माल्दिभ्समा ०.३ छ । श्रीलंका र माल्दिभ्समा भने नेपालको भन्दा कम छ ।

जनस्वास्थ्यविद् डा. रवीन्द्र पाण्डेले नेपालमा ज्येष्ठ नागरिक कम भएकाले पनि मृत्युदर कम भएको बताए । ‘अन्य देशको तुलनामा नेपालमा ज्येष्ठ नागरिक कम हुनुहुन्छ,’ उनले भने, ‘अमेरिका, बेलायत, इटालीमा हेर्ने हो भने ८० वर्षमाथिका धेरैको मृत्यु भएको छ । इटाली र जापानमा औसत आयु नै ८५ माथि छ । नेपालको औसत आयु ७१ हो । नेपालमा ज्येष्ठ नागरिकको संख्या कम छ ।’

समुदायमा कोरोना फैलिए पनि हाम्रोमा औसत आयु कम भएकाले मृत्यु हुनेको संख्या कम हुने उनको बुझाइ छ । सामान्य कुरामा ध्यान नदिँदा मृत्यु भएको उनले बताए ।

‘हाम्रोमा कति त समयमा अस्पताल पुर्‍याउन नसकेर, क्वारेन्टाइनमा राखेकाको नियमित खोने औषधि छुटेर, जीवनजल पानी नपाएर, ज्वरोको उपचार नपाएर मानिस मरिरहेका छन्,’ उनले भने ।

निको हुने दर पनि धेरै

नेपालमा संक्रमित भएकाहरू निको हुने दर पनि धेरै छ । आइतबारको तथ्यांकअनुसार नेपालमा ७१.५ प्रतिशत निको भएका छन् । जम्मा ५४ हजार १ सय ५९ संक्रमितमध्ये ३८ हजार ६ सय ९७ जना निको भएर घर फर्किएका छन् । एक्टिभ संक्रमित १५ हजार १ सय १७ जना छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, भदौ २८, २०७७ २३:५७