गत आर्थिक वर्षको खाता क्लोज, संशोधित लक्ष्य पूरा

A+ A A-

गत आर्थिक वर्ष (आव) को आय-व्ययमा सरकारले संशोधित लक्ष्य करिब पूरा गरेको छ । गत आवका लागि १५ खर्ब ३२ अर्ब रुपैयाँको बजेट ल्याएका अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले आय-व्ययको अनुमान तेस्रो पटक संशोधन गर्दै करिब १० खर्ब ७३ अर्ब रुपैयाँको बजेट खर्च हुने अनुमान गरेका थिए ।

खतिवडाले अन्तिमपटक चालू आवको बजेट पेस गर्ने क्रममा १५ जेठमा कोभिड-१९ का कारण खर्च र आय दुवैमा चाप परेको भन्दै संशोधित लक्ष्य सुनाएका थिए । गत आर्थिक वर्षको खाता क्लोज हुँदा समग्र खर्च ७१.३९ र समग्र आय ७३.१३ प्रतिशत गरेको छ ।

संशोधित लक्ष्यको तुलनामा पनि पुँजीगत गर्च र वित्तीय व्यवस्थापन खर्च पूरा हुन सकेको छैन । तर, चालू खर्च संशाेधित लक्ष्यकाे तुलनामा १० प्रतिशत बढी अर्थात् विनियाेजन गरिएकाे बजेटकाे ८२ प्रतिशत भएको महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयले जनाएको छ ।

गत आवका लागि सरकारले चालू खर्च ९ खर्ब ५७ अर्ब रुपैयाँ विनियोजन गरेकोमा अन्तिम संशोधित अनुमान ७ खर्ब राखिएको थियो । तर, ७ खर्ब ८६ अर्ब बढीको चालू खर्च भएको छ ।

त्यस्तै, ४ खर्ब ८ अर्बको पुँजीगत खर्चमा अन्तिम संशोधित अनुमान २ खर्ब ८ अर्ब राखिएको थियो । तर, १ खर्ब ९१ अर्ब रुपैयाँ मात्रै खर्च भएको छ । वित्तीय व्यवस्थापनतर्फ १ खर्ब ६७ अर्बको बजेटमा १ खर्ब ६० अर्ब रुपैयाँ खर्च भएको छ ।

आयतर्फ भने संशोधित अनुमानको तुलनामा समग्र लक्ष्य पूरा भए पनि आन्तरिक ऋणबाहेकका लक्ष्य भने पूरा भएका छैनन् ।

संशोधित लक्ष्यअनुसार आन्तरिक ऋण १ खर्ब ९३ अर्ब उठ्ने अनुमान गरेकोमा बजेटमै राखिएको लक्ष्यअनुसार १ खर्ब ९५ अर्ब रुपैयाँको आन्तरिक ऋण उठेको नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।

वैदेशिक ऋण र सहायता लक्ष्यको ५० प्रतिशत पनि उठ्न सकेको छैन । वैदेशिक ऋण र सहायता गरी १ खर्ब उठेको छ । जसमा बजेटमा ५७ अर्ब वैदेशिक अनुदानको लक्ष्य राखिएकोमा संशोधित अनुमान ३३ अर्ब थियो । वास्तविक अनुदान भने १८ अर्ब ४२ करोड रुपैयाँ मात्रै आएको छ ।

११ खर्ब १२ अर्ब रुपैयाँको राजस्व उठाउने लक्ष्य निर्धारण गरेको सरकारले संशोधित अनुमानअनुसार ८ खर्ब २७ अर्बको लक्ष्य थियो । तर, ७ खर्ब ९३ अर्ब रुपैयाँ अपरिस्कृत तथ्यांकले देखाएको छ ।

अर्थ मन्त्रालयले असारका लागि राखेको लक्ष्यभन्दा बढी राजस्व उठाए पनि जेठमा भने लक्ष्यको ५० प्रतिशत पनि प्राप्त गर्न सकेको थिएन । तर, असार मात्रै १ खर्ब ६० अर्ब रुपैयाँबराबरको राजस्व उठाएको छ । यो असारमा उठेको राजस्वको हालसम्मकै बढी हो, गत वर्षको भन्दा करिब दोब्बर देखिएको छ ।

महालेखा नियन्त्रक गोपीनाथ मैनालीले चैतदेखि रोकिँदै आएको राजस्व दाखिला भएकाले बढी देखिएको बताए ।

असार महिनाभर १ खर्बको राजस्व उठ्ने अर्थ मन्त्रालयको प्रक्षेपण थियो । तर, आयमा अधिकांश लक्ष्य अपुग देखिए पनि सरकारले विभिन्न कोष तथा निकायमा रहेको पैसा तानेर आय-व्यको सन्तुलन कायम गरेको देखिएको छ ।

४७ अर्ब ५७ करोड ५५ लाख रुपैयाँबराबरको अन्य प्राप्त देखिएको छ । मंगलबार २५ अर्ब रुपैयाँको भुक्तानी गरेको सरकारले बुधबार भने जम्मा १३ अर्ब ६० करोड रुपैयाँ भुक्तानी गरिएको छ ।

महालेखा स्रोतका अनुसार बुधबारका लागि २२ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढीको भुक्तानी दायित्व भए पनि अर्को आवलाई सारिएको छ ।

२९ साउनसम्म ती चेक काटिने गरी व्यवस्था गरिएको छ । गत आवमा सरकारको समग्र खर्च १० खर्ब ९४ अर्ब ३४ करोड १६ लाख रुपैयाँ पुगेको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, साउन १, २०७७ ०७:००